نمادشناسی هنر شرق (۲)؛ مار در هنرهای بودایی و هندویی

كتاب حاضر كه «نماد مار» را در هنرهاي بودايي و هندويي مورد بررسي قرار مي‌دهد، در عين ايجاز، وجوه مختلف اين نماد و تجليات گوناگون آن را در عرصۀ اسطوره‌شناسي، شمايل‌نگاري و هنرهاي مربوطه در برمي‌گيرد. مطالب مندرج در كتاب شامل ۸ بخش اصلي است:در بخش اول به مفهوم واژه ناگا (مار) و اسطوره تولد ناگاها پرداخته شده است؛ در بخش دوم به جايگاه مار در آيين بودايي پرداخته‌ايم، و حكايات مندرج در متون را، در مورد بخش سوم – كه از بخش‌هاي عمده كتاب است- به جايگاه مار در آيين هندويي مورد بررسي قرار گرفته؛ در ذيل اين بخش هفت حكايت اساطيري كه در آنها مار نقش نمادين و محوري دارد ذكر شده است. حكايات نقل شده از قديم‌الايام تا عصر حاضر الهام بخش آثار متنوع و متعدد در عرصه‌هاي ديني هند بوده است.بخش چهارم به مفاهيم نمادين مار، براساس مندرجات متون مقدس، و استنباط از آثار هنري ديني، اختصاص يافته؛ شش مفهوم نمادين در ذيل اين بخش آمده است . بخش پنجم به جلوه‌هاي نمادين مار در شمايل‌ها و بخش ششم به نقل مار در تشريفات آييني اختصاص يافته است؛ در بخش هفتم جلوه‌هاي متنوع مار در آلات و آرايه‌ها مورد بررسي و معرفي قرار گرفته است؛ بخش هشتم ناگامودرا نام دارد. در اين بخش حالات خاص دست، كه از مفاهيم نمادين مار در علم‌الاديان و اسطوره‌شناسي هند استخراج شده و به آداب ديني و تمركزي راه يافته، معرفي گرديده است.در انتهاي كتاب نيز واژه‌نامه‌اي با بيش از پنجاه مدخل ارائه گرديده كه درك و فهم مندرجات كتاب را مدد مي‌رساند. براي غني‌تر نمودن كتاب و انتقال بهتر مفاهيم، پژوهشي تصويري صورت گرفته كه محصول آن ۴۱ تصوير رنگي و طرح خطي است و از امتيازات خاص اين مجموعه محسوب مي‌شود.